شاخص خطر اقلیمی کودکان و جمعیت آوارگان (آوارگان داخلی، مهاجران و پناه جویان)

درگیری و ضعف، مانند مورد افغانستان، موجب افزایش آسیب‌پذیری حاصل از تغییرات اقلیمی نیز می‌شود. این کشور که بین آسیای میانه و آسیای جنوبی قرار گرفته، در خشکی محصور شده و کوهستانی است. کشاورزی و زراعت عمده‌ترین راه تأمین معاش است و حدود 70 درصد از افغان‌ها در مناطق روستایی زندگی و کار می‌کنند. تأثیر متقابل ده‌ها سال درگیری و تخریب محیط‌زیست، انعطاف‌پذیری جامعه و نیز ظرفیت مؤسسه‌ها را در مقابله، پیش‌بینی و کاهش خطرات مربوط به تغییرات اقلیمی کاهش داده است. حدود 9/2 میلیون آواره‌ی داخلی و بیش از 4/1 میلیون مهاجر از پاکستان، کشور همسایه، درافغانستان زندگی می‌کنند. شاخص وضعیت صلح این کشور حداقل است. 

در سایت آموزک بخوانید: تغییرات اقلیمی و آوارگی کودکان- تبدیل چالش ها به فرصت (با کودکان و برای آن ها)

در کشورهایی که آب‌وهوا در خطر است، آسیب‌پذیری و درگیری با هم همراه شده‌اند و از قبل تعداد زیادی آواره وجود دارد، منطقی است که انتظار داشته باشیم کودکان و جوانان خود را با شرایط وفق دهند یا جابه‌جا شوند، دراین کشورها است که باید برای برنامه‌ریزی تلاش کنیم و آماده باشیم.

برای درک بهتر و پی‌گیری نیازهای کودکان و نوجوانانی که در حال جابه‌جایی هستند، داده‌هایی لازم است که قابل قیاس، قابل اعتماد، به موقع، تفکیک شده و در دسترس باشند. برای اینکه خطر را کاهش دهیم و برای تغییرات اقلیمی آمادگی داشته باشیم، لازم است تلاش‌ بیشتری در جمع‌آوری داده‌های کیفی و کمی داشته باشیم. شواهد قوی‌تری در مورد نوع تعامل آب‌وهوا با محرک‌های دیگر، مکانی که کودکان و جوانان با آسیب‌پذیری بیشتر زندگی می‌کنند، خطراتی که با آن‌ها مواجه می‌شوند و سهمی که در مقصد دارند، لازم داریم. 

علاوه بر جمع‌آوری داده، روش استفاده و درمیان گذاشتن داده‌هایی که از قبل داریم نیز اهمیت دارد. به طور مثال، می‌توانیم از داده‌های ماهواره، تلفن همراه و رسانه‌های اجتماعی بینش‌های جدیدی کسب کنیم و از این طریق جمعیت در معرض خطر را شناسایی کنیم، تاب‌آوری‌شان را تقویت کنیم و ظرفیت انطباقی خدماتی را که برای بقا و موفقیت نیاز دارند، افزایش دهیم. 

در سایت کتابک بخوانید: یونیسف: یک میلیارد کودک در معرض بحران‌های ناشی از تغییرات اقلیمی هستند

حرکت، راهکار سازگاری

حرکت اقلیمی و اینکه چگونه بر زندگی کودکان اثر می‌گذارد یا زندگی‌شان را نجات می‎‌دهد، موضوعی بسیار بحث‌برانگیز است. کاربرد حرکت در بافتار تغییر اقلیمی معمولاً نشان می‌دهد که این تغییرات می‌تواند «افزاینده‌ی تهدید» باشد و پیامد (ناخواسته) این چارچوب، بدون اینکه بافتار دیگری درنظرگرفته شود، این است که تغییرات اقلیمی خطری امنیتی است. این مورد در نقشی از مهاجرت که به صورت راهکاری برای سازگاری پیش‌گیرانه است، ایجاد ابهام می‌کند و نیاز و توانایی مداخله را نیز، که از آوارگی جلوگیری می‌کند و موجب می‌شود افراد تصمیم بگیرند که حرکت کنند یا جابه‌جا نشوند، پنهان می‌کند. 

حرکت اقلیمی همواره ناگهانی و از روی اجبار نیست و اغلب تأثیر متقابلی از عوامل آرزو، اجتماعی- اقتصادی و مرتبط با آب‌وهوا است. تصمیم‌گیری برای حرکت معمولاً در بافتاری از گزینه‌های اجباری زندگی ایجاد می٬شود که جوانان بین موارد امید و آرزو، وظیفه‌ی مراقبت از خانواده و جامعه و فشار برای ترک خانه قرار می‌گیرند. در حالیکه ارقام، اثر متقابل محرک‌ها، آرزوها و گزینه‌های انتخاب قطعی نیستند (واقعیتی که متأسفانه بیش از آنکه به بحث‌های مربوط به سیاست‌گذاری‌های معنادار دامن بزند، ایجاد ترس می‌کند) یک چیز مشخص است: حتی با پیشرفت فراوان در کاهش تأثیر تغییرات اقلیمی، مهاجرت همچنان راهکار انطباق بسیاری از کودکان و جوانان است.

اگرچه داده‌ها محدود است، شواهد موجود نشان می‌دهد که جوانان تمایل دارند در پاسخ به شوک‌های اقلیمی جابه‌جا شوند. به طور کلی، میل به مهاجرت بالاترین مورد در بین جوانان است و اغلب به صورت مهاجرت و آوارگی پدیدار می‌شود. داده‌های موجود که توصیفی اجتماعی از مهاجرت مرتبط با شوک هستند، معمولاً با مطالعات مختلف مربوط به زنان، درآمد پایین، آموزش رسمی محدود و مشاغل کشاورزی ترکیب می‌شوند که با سطوح بالاتر یا پایین‌تری از جابه‌جایی ارتباط گوناگون دارند، اما طبق یافته‌ها جوان بودن درست‌نمایی مهاجرت را افزایش می‌دهد. در پاسخ به سیلاب، طوفان، نوسانات کوتاه مدت آب‌و‌هوا و تغییرات بارشی بلندمدت، جوانان نسبت به همتایان بزرگسال‌شان تمایل بیشتری به جابه‌جایی دارند. این به این معنی است که درسیاست تضمینی و انتقال پاسخ‌ها توجه به مخاطرات حرکت‌های ویژه، موانع و فرصت‌ها برای کودکان و جوانان ضروری است. 

مهاجرت ممکن است فرصت‌هایی برای جوانان فراهم کند تا آرزوهایشان را دنبال کنند، مهارت‌های گوناگونی بیاموزند و در مقصد همکاری داشته باشند. در بافتارهایی که لازم است میزان کمی از کربن منتقل شود و توجه به اقتصاد صنعتی ضروری است، خلا مهارت‌های ویژه و نیروی کار وجود دارد که مهاجرت کارگران جوان در شهرها یا کشورها می‌تواند به پرشدن این خلا کمک کند. علاوه براین، حمایت از جوانان مهاجر برای مهارت‌افزایی و به منظور جذب مشاغل آینده که بر توسعه‌ی پایدار متمرکز اند، موجب می‌شود به طرف اقتصاد با کربن پایین حرکت کنیم و جوانان این اولویت را درک می‌کنند. 

طبق تحلیل 21 نظرسنجی یوریپورت [1]، از نظر270727 جوان، بزرگترین چالش در حمایت از گذار به اقتصادی که از محیط‌زیست حفاظت می‌کند، فقدان منابع است (47%)، فقدان دانش و مهارت (30%) و فقدان مشاغل سبز (15%). در نظرسنجی اخیر نیز جوانان دیدگاه‌های مشابهی درباره‌ی جابه‌جایی داشتند، حدود 40 درصد آنان آموزش و مهارت‌آموزی را مهمترین اولویت خود می‌دانستند. 

در حال حاضر برای افرادی که بیش از همه در معرض خطرات تغییرات اقلیمی هستند، فقط چند گزینه برای جابه‌جایی ایمن و مرتب در سراسر مرزها وجود دارد. با اینکه بیشتر حرکت‌های اقلیمی داخلی است، قوانین مهاجرت در بیشتر کشورها برای پذیرش، حفاظت یا احقاق حقوق مهاجران محیط‌‌زیست مناسب نیست. بعید به نظر می‌رسد اکثر افرادی که به دلیل تأثیر تغییرات اقلیمی آواره شده‌اند در تعاریف حقوقی یا سایر شرایط پذیرش شغلی، خانوادگی یا بشردوستانه‌ی کشورهای مقصد جای بگیرند. بسیاری از کودکان و جوانان در شرایطی که جایی برای رفتن ندارند، گیرکرده‌اند.

اغلب افرادی که بدون مدارک مهاجرت می‌کنند نیروی کار غیررسمی می‌شوند و در خطر بهره‌کشی از طرف کارفرمایان قرار می‌گیرند. این موضوع تنها به ضرر مهاجران جوان نیست بلکه برای همه‌ی جوامعی که به دنبال جذب و پرورش استعدادهای جدید، نوآوری و کارآفرینی هستند نیز مضر است.

پانویس